Enchanting Ethiopia

Onze farm (Florensis) heeft een zusterfarm in Ethiopië. Het plan is dat de managers van de twee farms elkaar regelmatig bezoeken. Eddy en ik hebben het er al jaren over om zo’n tripje een keer samen te maken, om te beginnen omdat ik de farm daar ook graag eens zou zien, en verder om er dan meteen een vakantie aan vast te knopen en iets van het land te zien.
Om allerlei redenen is het er de laatste jaren echter niet van gekomen, zelfs Eddy was pas één keer eerder in Ethiopie. Bovendien zijn de verhalen van collega’s en klanten (die meestal eerst naar Ethiopie gaan, en dan naar ons komen) over het algemeen niet erg positief over Ethiopië. Slechte hotels, eten waar je ziek van wordt, stof, armoede en ellende. Nee, Kenia is véééééééééééél beter…..

Afgelopen week lukte het dan eindelijk toch. Eerst een bezoek aan de kwekerij. Die is, net als onze farm, gelegen aan een van de meren in de Rift Vallei, Lake Koka. Hoewel de hoogte vergelijkbaar is met hier in Kenia, is de omgeving een stuk droger. Zeker aangezien wij de afgelopen jaren zo veel en regelmatig regen gehad hebben in Naivasha, is het verschil met Koka, dat op het moment midden in het droge seizoen zit, opvallend. Ronald (die general manager is op de farm in Koka) heeft hiervoor jarenlang als productie manager gewerkt op de farm in Kenia. Wij kennen hem nog uit die tijd, en het is dan ook erg leuk om te zien dat er heel herkenbare dingen terug te zien zijn in de farm in Koka. Ik stel me voor dat Naivasha ooit geweest is zoals Koka nu is, een klein dorpje, waar steeds meer mensen heen beginnen te komen, omdat er werk gelegenheid is op de farms die zich daar vestigen. Ronald heeft ons ook een aantal van de ontwikkelingen in de omgeving laten zien, en ik ben benieuwd wat er daar de komende jaren gaat gebeuren, de veranderingen konden daar wel eens heel snel gaan!

Na een paar dagen op de farm vertrokken we naar Addis Ababa, waar we een dagje op eigen gelegenheid de stad verkend hebben. In het begin probeer je te vergelijken, maar we kwamen al snel tot de conclusie dat het niet echt lijkt op een stad die we kennen. Blijkbaar is dit ‘typisch Ethiopisch’. Opvallend vonden we de bijzonder goede infrastructuur (zoals wegen) waar de overheid duidelijk in investeert, en hoe weinig afval er rondslingert. Zaken waar Kenia zeker een voorbeeld aan kan nemen.

We hebben o.a. lekker rond gelopen in de Piazza, genoten van terrasjes met gebak, en geweldig goede espresso en ‘mixed juices’. Daarnaast kregen we een rondleiding in de St. George kathedraal. Dit was de eerste van vele kerken die we zouden zien in Ethiopië, dat een heel religieus land is. Kerken zijn hier heel anders dan wij ( in Europa) gewend zijn. Vaak 8 hoekig, en ze bestaan uit 3 ‘ringen’, waarbij het binnenste het ‘heiligste der heiligen’ is, waar het convenant van de betreffende bescherm heilige bewaard wordt. Het is ook dit convenant dat aanbeden wordt, niet zo zeer de kerk zelf. Grappig is om te zien hoe de buitenkant soms een golfplaten bouwsel is, terwijl het binnenste uit heel oude stenen muren met soms prachtige oude deuren/ kozijnen bestaat. De allerheiligste delen ( soms ook schilderijen) worden beschermd door een stuk stof of kant. Veel dingen zijn heel anders dan wij ze kennen, maar omdat het ook christenen zijn, zijn veel van de (uitgebeelde) verhalen dan weer hetzelfde. Wij vonden het erg interessant!

Natuurlijk moesten we ook ‘Lucy’ bezoeken, een van de, tot op heden, oudst bekende gevonden mensachtigen, 3.2 miljoen jaar oud. Het National Museum heeft er een tentoonstelling aan gewijd. Het is vooral indrukwekkend hoe klein ze is.

’s Avonds zijn we nog heerlijk uit eten geweest met Betty en Ronald bij een Belgisch restaurant, en natuurlijk ook nog even naar ‘Willem’s Holland house’ voor een slaapmutsje.

De volgende ochtend ging de vakantie echt van start. We wilden graag iets van het land zien en reden daarom van Addis Abeba naar Bahir Dar (een 9 uur durende rit) . Bahir dar is een stadje gelegen aan de rand van Lake Tana, en hier vind ook de Blauwe Nijl haar oorsprong. In het meer liggen vele eilandjes, die even zovele kloosters herbergen. Velen zijn honderden, sommige zelfs meer dan duizend jaar oud. De meeste van deze kloosters kun je bezoeken, en ook wij hebben er een aantal bezocht. Het was een fantastische tocht, met een bootje van eiland naar eiland, van klooster naar klooster. Elk klooster had zijn eigen bijzonderheden, en charmes. Om zeer uiteenlopende redenen vonden wij ze allemaal prachtig. De één vanwege de geweldig mooie eeuwenoude bijbels en kruisen die er te bezichtigen waren, de ander vanwege de kleurrijke schilderingen, en weer een ander vanwege de vriendelijke (stokoude) priesters.

We hadden gehoord dat het die zondag de jaarlijkse viering van Saint George zou zijn, een belangrijk feest in Ethiopië, omdat St. George de beschermheilige van het land is. We besloten daarom de St. George kathedraal in Bahir Dar te bezoeken, en deze viering mee te maken. Dit was een prachtige mis, en het gaf ons een kijkje in hoe het Ethiopisch Orthodoxe geloof wordt beleeft, en dat is met veel meer vrolijkheid dan wij kennen vanuit Nederland.

Natuurlijk hebben we ook de Blue Nile Falls, of Tis Abay, bezocht. Deze waterval is eigenlijk het echte begin van de Blauwe Nijl. Ooit was het een van de meest indrukwekkende watervallen van Afrika, 45 meter hoog, en 400 meter breed. Inmiddels is er echter een dam gebouwd om een waterkracht centrale te voeden, en nu is de waterval zelf niet meer erg indrukwekkend.

Vanuit Bahir Dar zijn we verder om Lake Tana heen gereden, met als bestemming Gorgora. Dit is een klein plaatsje aan de noord kant van het meer, en hier hebben twee Nederlandse vrienden van Ronald, Tim en Kim, een lodge/ camping. We vonden het erg leuk dat je hier ook kanotochten op het meer kon maken, dus dat hebben we natuurlijk gedaan! Ook aan deze kant van het meer zijn er eilandjes met kloosters, erg grappig om te zien hoe de monikken met lokale kano’s tussen de kloosters en het vaste land peddelen. Het schijnt dat ze zo af en toe zelfs koeien vervoeren! Daarnaast staat er in deze plaats uiteraard ook weer een kerk die de moeite van het bezoeken waard is, te weten de Debre Sina Mariam kerk.

De volgende dag gingen we door naar Gondar. Deze stad is vooral bekend om zijn middeleeuwse kastelen ( van rond 1600). Het is erg indrukwekkend om in Afrika tussen de vele kastelen te wandelen, dat zie je hier niet vaak!

Een stukje bij de kastelen vandaan is een badhuis gelegen, genaamd Fasilides’ Bath. Het bad wordt nog steeds eens per jaar vol gezet met water, om de doop-festiviteiten van Timket te vieren. Hiervoor waren we echter net een week te laat, maar misschien was dat wel een geluk, want juist de rust en stilte van dit plekje waren zo bijzonder mooi! Het is pas geleden helemaal opgeknapt, en het is erg makkelijk om de voordelen van dit plekje te zien. Men denkt dat koning Fasilides het gebouw midden in het bad misschien wel als zijn tweede huis gebruikte. Ik zou het stom vinden als hij dat niet gedaan heeft!

Tot slot is er, ook in Gondar, jullie raden het al: een beroemde kerk. In dit geval de Debre Birhan Selassie kerk. Met name het plafond van deze kerk is heel erg beroemd in Ethiopie. Dit gehele plafond is namelijk beschilderd met engeltjes.

In Gondar hebben we afscheid genomen van de auto, en vanaf hier zijn we verder gevlogen.
Onze volgende bestemming was Lalibela. Dit is een klein dorpje in de bergen, dat vroeger Roha heette. Koning Lalibela had hier zijn zetel, en bij terugkeer van een bezoek aan Jeruzalem besloot hij om van Lalibela een nieuw ‘Jeruzalem in Ethiopie’ te maken. Om dit doel te realiseren werden er kerken uit de rotsen gehouwen, 11 in totaal. Volgens zeggen werden al deze kerken in slechts 24 jaar tijd volledig uit de rotsen gehouwen, het is enorm indrukwekkend om dit fenomeen te bezichtigen. Veel van de kerken zijn door donkere gangen met elkaar verbonden, en het is een waar labyrint. De kerken zijn allen nog steeds in gebruik, al zijn er een aantal die door de aardbevingen en andere invloeden erg kwetsbaar zijn geworden. De meesten zijn inmiddels door de Unesco van (erg lelijke) beschermende overkappingen voorzien, maar als je die even wegdenkt, en je mee laat voeren door de slagen van de trommels en het gezang van de priesters, dan is het – nog steeds- een magische plek.

Na twee dagen tussen de rotskerken zijn we weer terug gevlogen naar Addis. Daar moest natuurlijk nog even goed worden geshopt, en we hebben nog een paar musea bezocht. Te weten het Ethnologisch museum, en tot slot het (vrij nieuwe) Red Terror Martyr museum, dat gewijd is aan (de slachtoffers) van het Derg regime. Ongelooflijk om te bedenken dat er naar schatting een half miljoen mensen vermoord zijn, en dat dit stukje van de (recente!) geschiedenis zo relatief onbekend gebleven is in de rest van de wereld. Een half miljoen mensen!

Al met al was het een ontzettend mooie, en indrukwekkende vakantie. Ethiopië heeft ons enorm verrast, wat een prachtig land, en wat een rijkdom aan cultuur. De natuur is welliswaar niet (meer) zo indrukwekkend als in Kenia, maar dat wordt ruimschoots goed gemaakt door de vele andere schatten die Ethiopië nog wel heeft. Dat de koffie er fantastisch is is een van de weinige dingen die wel vrij algemeen bekend is, maar de mixed juices alleen al zijn al bijna de moeite om te gaan waard. Daarnaast vonden wij de mensen heel erg vriendelijk, misschien niet zo uitbundig als in Kenia, maar daar tegenover staat dat ze, zelfs op de meest toeristische plekken, ook veel minder opdringerig zijn. De hotels waren prima, en veel beter betaalbaar dan in Kenia, en het eten vonden wij ronduit heerlijk!

Wat ons betreft is Ethiopië een aanrader, en wij hebben ons verlanglijstje al klaar voor een volgend bezoek, want we hebben nog lang niet alles gezien.
O, en onze excuses voor de vele foto’s, maar we hebben echt ons best gedaan om de selectie compact te houden, we hadden makkelijk nog 2 van dit soort selecties kunnen maken.

Lalibela

Gondar